Ο συνθέτης του μήνα - Σεπτέμβριος:Γιώργος Ζαμπέτας

Στο μάθημα της Μουσικής κάθε μήνα θα υπάρχει αφιέρωμα σε έναν μεγάλο Έλληνα συνθέτη.

Ξεκινάμε με τον Αιγαλιώτη συνθέτη, τραγουδιστή και ξεχωριστό δεξιοτέχνη του μπουζουκιού Γιώργο Ζαμπέτα.

Ο Γιώργος Ζαμπέτας γεννήθηκε στις 25 Ιανουαρίου του 1925 στην Ακαδημία Πλάτωνος, ενώ η οικογένειά του καταγόταν από την Κύθνο. Γονείς του ήταν ο Μιχάλης Ζαμπέτας, που ήταν κουρέας και η Μαρίκα Μωραΐτη, ανηψιά γνωστού βαρύτονου της εποχής.

Από πολύ μικρή ηλικία ο Γιώργος Ζαμπέτας έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τη μουσική, αφού παράλληλα με την απασχόλησή του στο κουρείο του πατέρα του ως βοηθός, «σκάρωνε» κρυφά στο μπουζούκι τις πρώτες του μελωδίες. Οτιδήποτε στη φύση παρήγε ήχο, τον συνάρπαζε και τον βοηθούσε στις συνθέσεις του, σύμφωνα με όσα ο ίδιος εκμυστηρεύτηκε στη βιογραφία του, λίγο πριν το θάνατό του.

Το 1932, σε ηλικία μόλις 7 ετών, κέρδισε το πρώτο του βραβείο, ως μαθητής της Α’ δημοτικού, παίζοντας το πρώτο του τραγούδι σε σχολικό διαγωνισμό. Παρά τις αντιδράσεις ο μικρός Γιώργος συνέχισε με απόλυτη προσήλωση να υπηρετεί τη μεγάλη του αγάπη, ενώ η γνωριμία του το 1938 με το Βασίλη Τσιτσάνη έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της καλλιτεχνικής του προσωπικότητας.

Το 1940 η οικογένεια Ζαμπέτα μετακόμισε στο Αιγάλεω (Ιερά Οδός 309 και Σαλαμίνος 1) και από τη στιγμή εκείνη ο Ζαμπέτας απέκτησε έναν άρρηκτο δεσμό με την πόλη, της οποίας εμπνεύστηκε και χάρισε το προσωνύμιο «Σίτι», κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας του στη Βρετανία.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’50 ο Ζαμπέτας γράφει τα πρώτα του γνήσια ρεμπέτικα τραγούδια. Το 1959 ο Μάνος Χατζιδάκις τον έκανε «σολίστ» στις συνθέσεις του. Τα επόμενα χρόνια, ο Γιώργος Ζαμπέτας «κέντησε» με τις ξεχωριστές πενιές του τις εισαγωγές και τα τραγούδια των Θεοδωράκη, Ξαρχάκου, Πλέσσα, Μαρκόπουλου, Μαρκέα, Καπνίση και πολλών άλλων συνθετών. Έγραψε ακόμα τραγούδια με τους Πυθαγόρα, Καγιάντα, Πρετεντέρη, Παπαδόπουλο, Τζεφρώνη, Μπακογιάννη και Παπαγιαννοπούλου, ενώ συνεργάστηκε στενά με τον κορυφαίο στιχουργό Χαράλαμπο Βασιλειάδη - Τσάντα, τον ποιητή Δημήτρη Χριστοδούλου και τον Αλέκο Σακελλάριο.

Η δεκαετία του ’60 ήταν η χρυσή εποχή του Ζαμπέτα. Τότε έγραψε μερικά από τα καλύτερα τραγούδια του και ανέδειξε μεγάλες λαϊκές φωνές, όπως η Βίκυ Μοσχολιού. Πραγματοποιεί, επίσης, εμφανίσεις στα σπουδαιότερα λαϊκά κέντρα διασκέδασης, ενώ ταξιδεύει στο εξωτερικό (Ευρώπη και Αμερική) και παράλληλα συμμετέχει σε περισσότερες από 160 ταινίες του ακμάζοντα εκείνο τον καιρό ελληνικού κινηματογράφου.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’70, όταν τα ήθη αρχίζουν να αλλάζουν, ο Ζαμπέτας κάνει στροφή στη σάτιρα υπό μορφή σόου, με τις γνωστές του επιτυχίες «Ο Θανάσης», «Ο πενηντάρης», «Μάλιστα κύριε» κλπ. να δημιουργούν και πάλι αίσθηση στο κοινό.

Τα χρόνια του ’80 αρχίζει η παρακμή του είδους αυτού, με τον Ζαμπέτα να αντιμετωπίζει προβλήματα στις συνεργασίες του, αφού η εποχή δεν αναγνωρίζει πια τις αξίες του παρελθόντος. Ωστόσο από το 1990 και μετά οι δισκογραφικές εταιρείες και τα Μ.Μ.Ε. «ανακαλύπτουν» ξανά τα τραγούδια του, τα οποία γνωρίζουν νέα άνθηση και επανακάμπτουν στις προτιμήσεις των ακροατών. 

Πέθανε στις 10 Μαρτίου του 1992. 'Aφησε πίσω του, όμως, μια τεράστια παρακαταθήκη στη μουσική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας. Πολλές από τις μελωδίες του Ζαμπέτα στηρίζονται στον απόηχο της Αθηναϊκής καντάδας, όμως είναι ένας δυτικότροπος συνθέτης, εντελώς λαϊκός όχι μόνο για τους ρυθμούς που επιλέγει για τα τραγούδια του, αλλά και από την γνησιότητα και τον αυθορμητισμό του. Ανάλαφρος και Λυρικός, έχει ύφος ευδιάκριτο που ενισχύεται και από τον τρόπο με τον οποίο εκτελεί ο ίδιος στο μπουζούκι τη μουσική του ενώ οι μελωδικές και ευρηματικές εισαγωγές του είναι το στοιχείο που κάνει τα τραγούδια του αναγνωρίσιμα. Αναδείχθηκε σε μεγάλο δεξιοτέχνη του μπουζουκιού, αν και δε γνώριζε να διαβάζει τις νότες στο πεντάγραμμο, ούτε να τις αποτυπώνει σε αυτό και δεν χρησιμοποιούσε καθόλου παρτιτούρες.

Ακούστε παρακάτω μερικά από τα διασημότερα τραγούδια του σε ορχηστρική μορφή:

https://grafis.sch.gr/index.php/s/lHn2y7AduPXxmHy